مطلب اجتماعی
🍃🍃متدین متعقل همة انسان ها را با همة نقایصی که دارند، دوست می دارد
🔹متدین متعقل، در جهان نقاط ضعف همه انسانها را میپذیرد؛ و من میخواهم بر این نکته کمی تأکید کنم، شما چه موقع میتوانید نقاط ضعف همه انسان ها را بپذیرید؟ شما اگر چه دیدی نسبت به انسانها داشته باشید، نقاط ضعف همه انسانها را تحمل میکنید؟ ما نقاط ضعف انسانها را به دلیل اینکه هر انسانی را یک «فرآورده» میبینیم نه یک «فرآیند» نمیتوانیم تحمل کنیم؛ وقتی شما به هر انسانی - و از جمله خودتان - به چشم یک فرآورده نگاه بکنید، آن وقت نمیتوانید انسانهایی را که در آنها نقاط ضعفی میبینید، دوست بدارید. هیچوقت دقت کرده اید که هر وقت شما یک پدیده ای را - هر پدیده ای که باشد - یک فرآیند دیده اید، یعنی در حال جریان و سیلان دیده اید، میتوانید به آن محبت داشته باشید، ولی اگر به چشم یک فرآورده و محصول به آن نگاه کنید، نمیتوانید به آن محبت داشته باشید.
🔹یک کشاورزی را در نظر بگیرید که این کشاورز دوست میدارد هندوانه هایی که از مزرعه وی حاصل میشود، لااقل پنج کیلوگرم وزن داشته باشند، یا یک رنگ و شکل خاص و مطلوبی داشته باشند، بالاخره یک تصوری از هندوانة مطلوب در ذهن او وجود دارد و دوست میدارد که هندوانه های مزرعه اش مطابق آن تصور باشند؛ در تمام طول مدتی که این هندوانه ها در حال رشد و نمو هستند، وقتی آن مزرعه دار به آنها نگاه میکند، هیچکدام از هندوانه ها آن هندوانهایی که مطلوب اوست، نمی باشد، ولی ناراحت نیست، زیرا میگوید اینها که هنوز کارشان تمام نشده است، اینها هنوز در حال «شدن» هستند و چون هنوز در حال «شدن» هستند، آنها را دوست میدارم. اگر آن مزرعه دار روزی فکر نمیکرد که این هندوانه ها فردا میتوانند درشت تر و سرختر از این بشوند، فردا میتوانند شکل و شمایل بهتر و مطلوبتری پیدا کنند، تا آنها را میدید، بلافاصله هندوانه ها را قیچی میکرد و میگفت اینها به درد من نمیخورند؛ چرا این هندوانه ها را در تمام این سه چهار ماهی که بر این بوته ها میبیند، هیچ از اینها روی گردان نیست و به آنها علاقه و محبت دارد.میگوید برای اینکه میدانم هنوز اینها آن هندوانه ای که من میخواهم نیستند، ولی این را هم میدانم که هنوز هم رشدشان متوقف نگردیده است. به چشم فرآورده و محصول به آنها نگاه نمی کند بلکه به چشم یک فرآیند، پروسه و جریان به آنها نظر میکند و وقتی به چشم جریان نگاه میکند در هر مقطعی و برشی از این جریان هم به هندوانه نگاه میکند، ناراحت نیست و میگوید این هنوز عادی است چرا که هنوز هم آینده و آتیه دارد.
🔹حالا هم اگر من به انسانها به این چشم نگاه کنم، بگویم درست است که فلان شخص فرد دروغگویی است، ولی آتیه دارد، میتواند و ممکن است روزی دروغگویی از وی ریشه کن شود؛ اگر چه فرد متکبری است، ولی میتواند روزی متواضع گردد، او در حال طی کردن یک فرآیند است و هنوز این فرآیند خاتمه نپذیرفته است؛ اگرچه وی الان به گمان من افکار الحادی دارد، ولی روزی هم ممکن است که این افکار الحادی متحول و متبدل به افکاری الهی شود؛ اگر چه الان با من همفکر نیست ولی چه بسا روزی همفکر شود؛ به چشم فرآیند به آن نگاه کنید، وقتی به چشم فرآیند به آن نگاه میکنید، آن وقت می بینید که میشود او را دوست داشت؛ هنوز کارش خاتمه نیافته است؛
🔹وقتی شخصیت را یک روند و فرآیند و نه یک پدیده و محصول بدانیم، آن وقت میتوانیم نسبت به همه چنین دیدی داشته باشیم، نتیجة آن این میشود که بشر را علیرغم همة نقایصی که دارد، دوست بداریم و من بارها بیان کرده ام که اگر بنابراین باشد که بخواهیم کسی را وقتی بینقص است، دوست بداریم، در آن صورت اصلاً چنین بشری وجود ندارد و شما باید فقط معصومین را - اگر به وجود معصوم قائل هستید - دوست بدارید. اما هنر در این است که انسان را با وجود همة کمالات و نقایصی که دارد دوست بداریم، نه وقتی که یک انسان پاک و پیراسته و از هر جهت کامل است، این دوست داشتن در واقع هیچ دوست داشتن مهمی نیست .
🔻این حالت دوست داشتن به این صورتی که گفتم که نتیجة روند دیدن زندگی فرد است، سه خصیصه در فرد ایجاد میکند که من فقط آنها را نام میبرم:
1⃣ خصیصه اول، «بردباری»: ما نسبت به همة انسانها و از جمله خودمان «بردباری» پیدا میکنیم.
2⃣خصیصه دوم، «بخشایش عام»: دوم اینکه نسبت به همة انسانها نوعی «بخشایش عام» پیدا میکنیم که این هم باز به نظر من خیلی مهم است.
3⃣خصیصه سوم، «نفوذ به درون انسانها»: سوم اینکه اگر این حالت را پیدا کنیم، آرام آرام میتوانیم به درون انسانها نقب بزنیم؛ اگر دقت کرده باشید نفوذ و نقب زدن ما به انسانها فقط از طریق کرده ها و گفته های آنان است و نمیتوانیم به درون آنها نقب بزنیم و لذا ما میتوانیم به استمداد آن دید و تلقی به چنان ژرف نگری درونی ای دست یابیم که بتوانیم به درون انسانها نقب بزنیم.
🍁🍁استاد ملکیان،تدین تعقل